Yabancı yatırımcıların gelmesiyle borsada yükseliş beklenirken borsa da yaşanan düşüş yatırımcıları şok etti. Yaşanan düşüşün ardından, yatırımcılar “Yabancı gelsin diye borsayı düşürdüler” dese de, Yabancı yatırımcıların ilgisi, beklenenin aksine Borsa’da düşüşe neden oldu.
Birgün yazarı Ozan Gündoğdu, yazdığı köşe yazısında, Borsa’daki yükselişin sebebinin yabancı yatırımcılar değil, yerli küçük yatırımcıların olduğunu söyledi.
Ozan Gündoğdu’nun “Yabancı geliyor, borsadan kaçın” başlıklı köşe yazısının ilgili bölümü şu şekilde:
930 TL vererek 20 lot E-Bebek hissesini 1 Eylül’de aldınız. Hissenizin BİST’teki ilk işlem tarihi olan 7 Eylül’ü bekliyorsunuz. İşlem başladığı anda zaten lot fiyatı 51,5 TL’den açılıyor. Daha açılışta lot başına 5 TL kârdasınız. 7 Eylül’de 51,5 TL olan lot fiyatı, 1 hafta sonra 14 Eylül’de 82,25 TL’ye kadar çıkıyor. Sizin 930 TL de, bu sayede 1645 TL’ye yükseliyor. Tabii doğru yerde satarsanız…
İşte bu 800–900 TL’lik kazanç beklentisiyle milyonlar borsaya akın etti. Fakat bu akın, tezgâhın görünen yüzüydü. Halka arz edilen şirketlerin çoğu, toplamda 5-10 milyon dolarlık değerlemelere sahipti. Bu kadar küçük şirketlerin hisselerini toplamak, bu hisseler üzerinde manipülasyon yapmak da bir o kadar kolay olacaktı. Üstelik, bu manipülasyonlara engel olacak yabancı sermaye de yoktu. Kapılar tutulmuş, bireysel yatırımcılar çağırılmış, “yerli ve milli” bir ziyafet başlamıştı.
YERLİ VE MİLLİ ZİYAFET
2021’in başından, 2023’ün aralık ayına dek, 141 şirket halka arz edildi. Bu halka arzlarda, hisse tezgâha düştükten 1-2 gün içinde hisseleri toplayıp, tahtayı ele geçiren yatırım fonları Borsa’ya tümüyle hâkim hale gelmişti. Bu sayede, halka arzlarla bazı yatırım fonları fahiş kârlar elde etti. Yıllık getiri oranları yüzde 2000’in üzerine çıkan fonlar oluşmaya başlamıştı.
(…)
Tezgâh çok basit işliyordu. Basitleştirerek adım adım gidelim.
1- Hissenin başlangıç fiyatını mümkün olduğunca ucuz belirle.
2- Hisseleri, 700–800 liralık kâr beklentisi olan garip gurebaya dağıt.
3- Hissenin işleme başladığı gün bu garip gurebadan hisseleri topla.
4- Tahtanın kontrolünü ele geçir.
Böylece halka arz edilen bir şirketin hisselerinin yüzde 70-80’i, 4-5 gün içinde birkaç fonun eline geçiyor, bu fonlar arzu ettikleri fiyatlamayı yapabiliyordu. Küçük yatırımcılar da bu fonların peşine düşüyor, paralarını katlamaya uğraşıyordu.
Misal, Dap Gayrimenkul Geliştirme A.Ş… 15-18 Şubat 2022 arasında talep toplanmış, lotlar 18,5 TL’ye dağıtılmış. 24 Şubat 2022’te hisse işlem görmeye başlamış. Yaklaşık 20 milyon dolara hisselerin tümünü alabiliyorsunuz. Dolayısıyla 2-3 yatırım fonu, tahtayı kontrol edebiliyor. İnişli çıkışlı 1 yılın ardından, mayıs ayında hisseyi şişirmeye başlıyorsunuz. 15 Mayıs 2023’te hisse fiyatı 19,1 TL. 6 ay sonra, 15 Kasım’da hisse fiyatı 86,8 TL. 6 ayda yüzde 384 kar. SPK dahil kimse ne oluyor diye sormuyor? Aylık yüzde 50’nin üzerinde getiri. Peki 15 Kasım’da 86,8 TL olan hisse fiyatı 15 Aralık’ta ne kadar? Cevap; 27 TL. 1 ay önce 100 bin TL tutarında DAPGM hissesi alan birinin bugünkü parası 33 bin TL.
BORSA YABANCI GELİYOR DİYE DÜŞÜYOR
Son 1 aydır, borsaya yabancı girişi yeniden başladı. 4 yıl önce yabancı giderken yükselen borsa, şimdi yabancı gelince düşüyor. Kimileri ‘Yabancı gelsin diye borsayı düşürdüler’ dese de aslında olan yabancı geldiği için borsanın düşmesidir. Zira yabancı sermaye, manipülasyonun bu kadar aleni döndüğü hisselere girmiyor. Tezgâhı kuranlar, ziyafeti çekti, hesabı da küçük yatırımcıya kesip masadan kalktı. Mayıs’tan Kasım’a kadar yüzde 200-300 değer kazanan hisseler, yabancı gelince, birkaç haftada yüzde 50’den fazla kaybetti. Enflasyonla kendi çapında mücadele etmek için borsaya giren milyonları artık zor günler bekliyor.”
