Gözler Türkiye -Somali ilişkilerinde… Savunma Bakanı anlatıyor…

Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlu Muhammed Hasan Şeyh Mahmud, İstanbul’daki Aksaray Kennedy Caddesi’nde trafikte seyir halindeyken bir motokuryenin ölümüne yol açmakla suçlanıyor.

Mahmud’un kullandığı araç 30 Kasım’da, motokuryelik yapan Yunus Emre Göçer’in kullandığı motosiklete arkadan çarpmış, yaralı olarak hastaneye kaldırılan Göçer 6 Aralık’ta hayatını kaybetmişti. Muhammed Hasan Şeyh Mahmud, ifadesi alındıktan sonra serbest kaldı. Hakkında yakalama kararı çıkarılan Mahmud’un Türkiye’den kaçtığı ortaya çıktı.

Tüm bu gelişmelerin ardından gözler Türkiye – Somali ilişkilerine çevrildi. SÖZCÜ, konuyla ilgili araştırma yaparken, aynı zamanda Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu olan Abdulkadir Muhammed Nur’un konuya ilişkin bir makalesine denk geldi.

2015 yılında Ankara Üniversitesi’nde mezun olan ve iki yıl önce Somali Savunma Bakanı olan 1985 doğumlu Abdulkadir Muhammed Nur’un 4 Temmuz 2022 tarihinde Anadolu Ajansı’na yazdığı analizde çarpıcı bilgiler verdi:

“Hasan Şeyh Mahmud’un Cumhurbaşkanı seçilmesi Türkiye-Somali ilişkilerinin yeni bir sürece taşınması için de tarihi bir fırsat. 2011’de o dönem başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaretiyle yeni bir ivme yakalayan Türkiye-Somali ilişkileri 2012’de Mahmud’un Cumhurbaşkanlığı döneminde derinlik kazandı. Bu yıllarda Ankara’da diplomat olarak görev yaptığım için yürekten söyleyebilirim ki Recep Tayyip Erdoğan ve Hasan Şeyh Mahmud arasındaki yakın ilişkiler doğrudan Türk-Somali ilişkilerine yansıdı. Türkiye ve Somali arasındaki en önemli projeler bu dönemde hayata geçirildi.

TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK DENİZ AŞIRI ASKERİ TESİSİ

Mahmud döneminde Somali’nin dünyaya açılan en önemli iki kapısı Aden Adde Uluslararası Havalimanı ve Mogadişu Limanı Türk firmaları tarafından işletilmeye başlandı. Eylül 2017’de Savunma Bakanı Hulusi Akar tarafından açılan Türkiye’nin en büyük denizaşırı askeri tesisi konumundaki TURKSOM’un inşası da bu dönemde başladı.

ÇOK SAYIDA ASKER VE MEMUR YETİŞTİRİLDİ

TURKSOM bugün Somali ordusunun bel kemiğini oluşturan şanlı Somali askerlerini yetiştirerek Somali’nin geleceğine katkı sunuyor. Somali’nin en büyük hastanesi Erdoğan Hastanesi’nin Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından yenilenmesi ve 2015 yılında açılması da Mahmud’a nasip oldu. İkili ticaret hacmi 2010’da sadece 6 milyon dolar iken 2018 yılı itibarıyla 187 milyon dolara ulaştı.

BİNLERCE ÖĞRENCİ TÜRKİYE’DE EĞİTİM ALDI

Somali devletinin geleceği binlerce öğrenci de bu dönemde eğitim için Türkiye’ye gelmeye başladı. Türkiye bu dönemde başta Dışişleri Bakanlığı, TİKA, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Maarif Vakfı, Yunus Emre Enstitüsü (YEE), Diyanet Vakfı olmak üzere birçok devlet kurumu ile Somali devletinin yeniden ayağa kalkmasına destek oldu. Karşılıklı kazan-kazan ilişkisi ve kardeşlik üzerine kurulu bu ilişkiler Türk ve Somali halkları arasında artan sempatiyi geliştirdi.”

EN BÜYÜK ELÇİLİK BİNASI

Somali’nin başkendi Mogadişu’da 2016 yılında inşa edilen yeni büyükelçilik binası, Türkiye’nin dünyadaki en büyük büyükelçiliği niteliğini kazanırken, Somali’yle olan siyasi ilişkilerine verdiği önemin de bir işaretiydi.

YARDIMLAR 1 MİLYAR DOLARI AŞTI

2022 yılında Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud Ankara’da ağırlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ortak basın toplantısında “Son 10 yılda Somali’ye yaptığımız insani ve kalkınma yardımlarının tutarı 1 milyar doları aştı. Dünyada malumunuz, en büyük büyükelçilik binamız Somali’dedir. 80 bin metrekarelik bir alanda inşa ettik ve bir başka ülkede bizim böyle bir büyükelçiliğimiz yok. Buradaki büyükelçiliğimizle iftihar ediyoruz” demişti.