Fehmi Koru*
Herhalde bir yıl olmamıştır, market alışverişi yaparken, listemin en başındaki madde olan her zaman aldığım tereyağının üzerindeki fiyat -200 TL- beni şaşırtmıştı.
Dün yine aynı marketteydim, tereyağının fiyatı, aylar önce beni şaşırtan fiyatın bir mislinden daha pahalıya -500 TL- çıkmıştı.
Tereyağı bu, her mutfağın vazgeçilmez malzemesi…
Sanıyorum pek çok aile alternatif arayışına girmiştir.
Kendi hesabıma ben, ikidir, marketin kendi markasını vurarak sattığı nispeten ucuz tereyağını tercih etmeye başladım.
Dün, süt üreticisi de olan bir restoran sahibini Youtube mülakatında izledim.
Keşke ekonomiyle ilgili siyasiler üreticilere kulak verseler. Kulak verselerdi, hem süt ve süt ürünlerinin fahiş fiyata satılmasının sebebini öğrenir, hem de dar gelirlileri sabahın köründe Et ve Süt Kurumu satış mağazalarının önünde kuyruğa girmeye zorlayan etin fiyatının neden el yakar hale geldiğini öğrenirlerdi.
Fiyatlarda dayanılmaz yükselişte birinci payın sahibi yanlış tercihler sebebiyle siyasiler çünkü.
Ben bilebilecek durumda olanlara kulak verdiğimde, mutfaktaki yangının sebebi olan temel ihtiyaç maddelerindeki el yakan fiyatların burada da durmayacağını, daha da artacağını öğrenmiş oldum.
Esnafın bütünüyle masum olduğunu düşünüyor değilim. Piyasada fiyatların endazesi çoktan kaybolduğu için, fırsat bu fırsattır anlayışıyla torbasını doldurma çabasına girenler de mutlaka var.
“İleride ne olur, ne olmaz” diye düşünüp yığınak yapıyorlar gibime geliyor.
Yine bundan da yöneticileri suçlayacağım. Türkiye, ülkemiz, dünyanın en pahalı ülkelerinden biri haline uygulanan politikalar yüzünden geldi.
Bir yakınım mesleği icabı yurtdışına gidip geliyor. Önceleri aileye bir şeyler almak gerektiğinde, burası daha ucuz olduğu için, ihtiyaç Türkiye’den karşılanıyordu. Şimdi ise, yurtdışı fiyatların bizdekinden daha ehven gelmeye başladığını öğrenip ürperiyorum.
Amerikan hamburger zinciri McDonalds’ın oradaki ve buradaki fiyatlarının mukayesesinde durumun ne olduğunu biliyor musunuz?
İşitmedinizse, gazete haberinden okuyun:
“Türkiye’de Mayıs 2024’te Big Mac’in fiyatı 5,58 dolara yükseldi ve ABD fiyatını geride bıraktı. / ABD’de 5,35 dolara satılan hamburgerin Türkiye fiyatı Amerika fiyatından yüzde 4,3 daha pahalı hale geldi.”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek geçmişte yapılmış hataların biriktirdiği ekonomik sorunların üstesinden gelmek için çabalıyor çabalamasına ama, ondaki yalnız bırakılmışlık görüntüsü henüz ortadan kalkmadı.
Eskiyle yeni arasında tek fark, faizlerin artması…
Faiz oranları tarihi rekorlar kırıyor, peki hayat pahalılığı -enflasyon- bundan nasıl etkileniyor?
Merkez Bankası, her iki ayda bir, yıl sonu enflasyon tahmin oranına bir-iki puan ekleme yapmak zorunda kalıyor.
Tasarruf sahipleri -hepsi de değil, sadece bankalarda yüksek miktarlarda parası olanlar- telaffuz edildiğinde gözleri yerinden fırlatan oranda faize sahip oluyorlar.
Ekonomiden en olumsuz etkilenen geniş kitlelerin zaten sözü edilmeye değer tasarrufları bulunmadığı için, onlar sorunların bir an önce çözülmesini ve gelir-gider dengesinin yeniden oluşmasını bekliyorlar.
Ne zaman mümkün olacak bu? Mümkün olacak mı?
Bu sorunun kısmi cevabını bugün alacağız.
Evet, bugün…
Çünkü bugün, Mehmet Şimşek, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile birlikte kamuoyu karşısına çıkıp devlette tasarruf tedbirlerini açıklayacak.
Devlette tasarruf… Öncelikle gereken bu çünkü…
Ancak ben yine de kuşkumu koruyorum.
Sebebi basit: Mehmet Şimşek 4 Haziran 2023 tarihinde bakan olarak atandığında, ilk iş olarak, bütün devlet kurumlarının uyması zorunlu olan bir ‘tasarruf genelgesi’ çıkarmıştı.
Uyuldu mu o genelgeye?
Hayır, uyulmadı. Tam tersine, hemen bütün konularda devlet birimlerinin harcamaları arttı. Hatta bazıları yedi kat arttı.
[Merak edenler, benim bu yılın başlarında yazdığım ‘Devlet harcamaya gelince bayağı müsrif…’ yazıma bakabilir.]
Bu defa uyulacak mı?
Mehmet Şimşek, Cumhurbaşkanı yardımcısını yanına alarak uygulanmasının sağlanabileceğini düşünüyor olmalı.
Cevdet Yılmaz’ın kendi kurumu yeni genelgeye uyarsa görüşümü değiştirebilirim.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden aynen alınmıştır.
